Trung tâm phân tích

BÁO CÁO VĨ MÔ THÁNG 10.2024

Chỉ số CPI trong tháng 10 tiếp tục tăng nhưng trong mức kiểm soát khi tăng +0.33% so với tháng trước tăng +2.89% so với cùng kỳ năm 2023. Các yếu tố tác động mạnh nhất đến lạm phát tháng này là dịch vụ hàng ăn & đồ uống (+0.55% MoM) và giáo dục (+0.48% MoM). Trong đó, nhóm hàng ăn & đồ uống ghi nhận mức tăng do nhu cầu tiêu dùng lương thực tăng cao (đặc biệt từ rau củ và thịt heo) trong mùa lễ hội cuối năm và nguồn cung bị ảnh hưởng bởi mưa bão liên tiếp khiến các loại rau củ quả và thực phẩm thiết yếu leo thang. Đối với giáo dục, phần lớn do điều chỉnh học phí tại một số trường học. Tuy nhiên, các địa phương đã triển khai chính sách giảm phí cho các hộ gia đình khó khan ảnh hưởng bởi bão lũ. Lũy kế 10 tháng đầu năm 2024, CPI tăng 3.78%YoY vẫn dưới mức trần 4.5% của Chính phủ. Nếu không có những biến động bất ngờ nào ở các tháng cuối năm thì lạm phát sẽ tiếp tục nằm trong mục tiêu 4.5% của Chính phủ. Một số các yếu tố áp lực lên lạm phát trong các tháng sắp tới gồm: (1) Tỷ giá USD/VND tăng trở lai do ông Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ và (2) Giá lương thực tiếp tục tăng cao.

Tổng mức bán lẻ trong tháng 10.2024 đạt 545.7 nghìn tỷ, +2.4% MoM, +7.1% YoY. Tổng mức bán lẻ ở mức lớn nhất kể từ đầu năm nhưng vẫn ở mức thấp do hoạt động của nhóm du lịch lữu hành và lưu trú ăn uống vẫn ở mức thấp so với cùng kỳ năm ngoái. Cụ thể, hoạt động bán lẻ hàng hóa (+2.28% MoM, +7.36% YoY), Dịch vụ lưu trú ăn uống (+2.18% MoM, +6.51% YoY), Dịch vụ lữ hành (-1.62 MoM, -1.86% YoY), Dịch vụ khác (+3.88% MoM, +6.81% YoY). Chúng tôi vẫn đánh giá thấp triển vọng về tiềm năng của ngành bán lẻ trong ngắn hạn do: (1) Doanh nghiệp sản xuất có sự phục hồi nhưng nhu cầu lao động vẫn ở mức thấp sẽ ảnh hưởng đến tổng sức mua tiêu dùng, (2) Sự chậm lại ở nhóm bán lẻ và du lịch do kết thúc kỳ nghỉ hè, (3) Tâm lý tiết kiệm của người dân. Tuy nhiên, Chúng tôi duy trì dự báo tốc độ tăng trưởng sẽ trở lại như trước (trên mức 10%YoY) trong trung dài hạn khi nên kinh tế được phục hồi.

Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tiếp tục tăng trưởng, tuy nhiên giảm tốc khi tăng 3.99% với tháng trước 7.02% so với cùng kỳ. Chỉ số IIP giảm tốc chủ yếu do các yếu tố mùa vụ (nhu cầu điện, nước giảm sau cao điểm mùa hè) và sự phục hồi không đồng đều trong ngành khai khoáng và chế biến, chế tạo. Tuy nhiên, mức tăng trưởng vẫn phản ánh đà phục hồi kinh tế tổng thể.

Trong tháng 10/2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu tăng trưởng trởi lại so với cùng kỳ đạt 62.7 tỷ USD (+7.97% MoM, +10.35% YoY) với Cán cân thương mại đạt 2.0 tỷ USD. Hoạt động xuất khẩu và nhập khẩu đều tăng trưởng khi lần lượt xuất khẩu đạt 35.6 tỷ USD (+4.57% MoM, +10.24% YoY) chiếm 51.5% tổng kim ngạch và nhập khẩu đạt 33.6 tỷ USD (+5.8% MoM, +13.56% YoY) chiếm 48.5% tổng kim ngạch. Lũy kế 10 tháng đầu năm 2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 647.9 tỷ USD (+15.84% YoY), trong đó nhập khẩu đạt 312.3 tỷ USD (chiếm 48.2%, +16.85% YoY) và xuất khẩu đạt 335.6 tỷ USD (chiếm 51.8%, +14.92% YoY). Cán cân thương mại đạt thặng dư 23.35 tỷ USD, giảm -5.8% so với cùng kỳ năm trước. Chúng tôi cho rằng xuất nhập khẩu sẽ tiếp tục hồi phục trong thời gian tới, phản ánh sự cải thiện của nhu cầu tiêu dùng và sản xuất toàn cầu, đặc biệt khi các nền kinh tế lớn (Mỹ, EU) dần phục hồi, tuy nhiên sẽ có phân hóa trong các nhóm hàng hóa.

Ước giải ngân từ đầu năm đến ngày 31/10/2024 là 355,616 tỷ đồng, đạt 47.43% kế hoạch năm đạt 52,29% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (cùng kỳ năm 2023 đạt 52.03% kế hoạch và đạt 56.74% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao). Một số địa phương kế hoạch đầu tư lớn nhưng tỷ lệ giải ngân thấp: TP.HCM được giao 79,264 tỷ đồng, chiếm 11,8% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao cả nước nhưng chỉ mới giải ngân 19.63%, TP. Hà Nội được giao 81,033 tỷ đồng, chiếm 12.1% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao nhưng chỉ giải ngân 44.62%. Nguyên nhân giải ngân vốn đầu tư công vẫn còn chậm: chủ yếu xuất phát từ vướng mắc trong chính sách, chậm phân bổ vốn, khó khăn trong giải phóng mặt bằng, thiếu vật liệu xây dựng, cùng tâm lý e dè của cán bộ địa phương. Tình trạng này không chỉ tạo áp lực lớn cho những tháng cuối năm mà còn ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư công. Trước tình hình đó, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 104/CĐ-TTg, yêu cầu các cấp, ngành phải quyết liệt tháo gỡ khó khăn để phấn đấu giải ngân trên 95% kế hoạch năm, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Tổng vốn FDI đăng ký lũy kế 10 tháng năm 2024 ở mức 27.26 tỷ USD, +1.87%YoY. Trong đó, số dự án được cấp mới là 2,743 với giá trị 15.23 tỷ USD, 1,151 dự án góp vốn mua cổ phần với giá trị 3.68 tỷ USD và 2,669 dự án vốn đăng ký tăng thêm với giá trị 8.35 tỷ USD. Tổng vốn thực hiện từ đầu năm đạt 19.58 tỷ USD, +8.78%YoY. Bắc Ninh dẫn đầu cả nước về thu hút FDI, đạt gần 4.7 tỷ USD, tương đương 17.2% tổng đầu tư FDI, tăng +4.08%MoM. Lĩnh vực thu hút FDI hàng đầu vẫn là Chế biến chế tạo với tỷ trọng là 62.6%, tiếp theo là Bất động sản với tỷ trọng là 19.2% Vốn FDI có dấu hiệu chậm lại trong tháng 10 ở hầu hết các mặt. Chúng tôi dự đoán vốn FDI sẽ tiếp tục chậm lại trong 2-3 tháng sắp tới và sẽ cần được đánh giá lại, đặc biệt khi ông Trump mới đắc cử tổng thống Mỹ. Chúng tôi kỳ vọng các chính sách mới của Mỹ sẽ chuyển đổi chuỗi cung ứng vào Việt Nam như trong nhiệm kỳ trước, ông Trump đã áp dụng các biện pháp bảo hộ thương mại mạnh mẽ, dẫn đến những thay đổi lớn trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Lãi suất liên ngân hàng giảmhầu hết các kỳ hạn: ở kỳ hạn qua đêm (giảm 90bps về mức 3.54%), kỳ hạn 1 tháng (giảm 46bps về mức 3.8%), kỳ hạn 3 tháng (giảm 29 bps về mức 4.61%) và kỳ hạn 6 tháng (giảm 25 bps về mức 5.1%). Mặt bằng lãi suất vẫn theo dự đoán của chúng tôi trong các báo cáo trước. Chúng tôi duy trì quan điểm về việc lãi suất sẽ ổn định hoặc tăng nhẹ (trừ khi có các tác động công cụ hỗ trợ khác mạnh hơn từ NHNN) do: (1) Mặc dù tỷ giá tăng trở lại sau khi ông Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ nhưng áp lực tỷ giá hạ nhiệt khi Fed tiếp tục hạ lãi suất, (2) Chính phủ Việt Nam vẫn duy trì mặt bằng lãi suất thấp để hỗ trợ phát triển nền kinh tế.

Lợi suất trái phiếu chính phủ tiếp tục đi ngang trong cả 3 kỳ hạn: lợi suất giảm 1 bps ở kỳ hạn 1 năm về mức 1.99%, đi ngang trong kỳ hạn 2 năm ở mức 2% và tăng 3bps ở kỳ hạn 10 năm lên mức 2.8%. Lợi suất trái phiếu chính phủ duy trì đi ngang hoặc giảm nhẹ trong 3 tháng vừa qua phản ánh mức độ rủi ro vĩ mô ổn định và ở mức thấp, tình hình kinh tế vẫn đang tiếp tục hồi phục.

Tháng 10/2024, cả Tỷ giá trung tâm, Tỷ giá ngân hàng (VCB) Tỷ giá tự do đều có xu hướng tăng lần lượt 0.62%MoM, 2.83% MoM 1.83% MoM. Chúng tôi cho rằng tỷ giá sẽ tiếp tục tăng do kỳ vọng về các chính sách kinh tế của ông Trump, làm đồng USD mạnh lên và lạm phát tại Mỹ tăng cao. Để đối phó với tình hình này, Ngân hàng Nhà nước đã can thiệp bằng cách bán ngoại tệ can thiệp. Tuy nhiên, áp lực tỷ giá vẫn còn hiện hữu trong ngắn hạn, đặc biệt khi nhu cầu ngoại tệ tăng cao do yếu tố mùa vụ, đặc biệt khi các doanh nghiệp đẩy mạnh nhập khẩu nguyên vật liệu cho mùa sản xuất cuối năm và các nghĩa vụ trả nợ quốc tế.

Giá vàng SJC trong nước tiếp tục tăng mạnh trong tháng 10/2024 ở cả 2 chiều mua bán, chiều mua (88 triệu VND/lượng, +7.98% MoM, +25.53% YoY) và chiều bán (90 triệu VND/lượng, +7.78% MoM, +27.12% YoY), chênh lệnh bán mua đi ngang trong tháng thứ 5 liên tiếp ở mức 2 triệu VND/lượng. Giá vàng trong nước đang tăng theo giá vàng thế giới, tuy nhiên xét theo thời điểm báo cáo từ khi ông Trump đắc cử tổng thống thì giá vàng đang có dấu hiệu giảm dần. Theo dự báo của chúng tôi về dự báo ông Trump (người ủng hộ đồng USD) sẽ khiến cho giá vàng thế giới và Việt Nam sẽ tiếp tục chịu áp lực giảm giá trong thời gian tới.

Nhận định: Kinh tế Việt Nam dự kiến tiếp tục đà tăng trưởng tích cực trong hai tháng cuối năm 2024 hướng đến mục tiêu tăng trưởng GDP từ 6.8% – 7.0% cho cả năm, Chính phủ duy trì lãi suất ổn định hỗ trợ nền kinh tế, tiếp tục thúc đẩy đầu tư công và xuất khẩu vẫn duy trì tích cực. Tuy nhiên, nền kinh tế vẫn đối mặt với một số thách thức từ căng thẳng địa chính trị ở một số khu vực và biến động từ thị trường quốc tế. Sau khi ông Donald Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ thúc đẩy đồng USD mạnh lên có thể gây áp lực lên tỷ giá, ảnh hưởng đến xuất khẩu và nhập khẩu của Việt Nam, đồng thời tạo biến động cho thị trường tài chính toàn cầu. Thị trường chứng khoán sẽ phản ánh những diễn biến này, nhà đầu tư nên thận trọng và theo dõi sát sao các biến động trên trong thời gian tới.

 

Vui lòng xem báo cáo chi tiết: Báo cáo vĩ mô tháng 10.2024